In het hart van de oude binnenstad van Utrecht staat de hoogste kerktoren van Nederland: de Domtoren. En een deel van de gotische kathedraal: de huidige Domkerk. Ooit vormden die twee één geheel, totdat een orkaan het schip in 1674 omver heeft geblazen. Stichting Voorbereiding Herbouw Schip Domkerk wil de kerk verfraaien! Niet alleen om het silhouet van Utrechts belangrijkste monument te herstellen, maar ook omdat het ambachtelijke bouwproces verbindingen legt op talloze vlakken.

Utrecht herbouwt het schip van de Dom! Doet u mee?

Utrecht staat in de schijnwerpers! Het is een bruisende, aantrekkelijke stad met internationale allure, onder andere door grootse evenementen zoals 300 jaar de Vrede van Utrecht,  de  Grand Départ van de Tour de France en het jaar van De Stijl. Utrecht is stad van cultureel erfgoed, van kerken en handelshuizen, van theater en muziek, van wetenschap en onderwijs. Geliefd bij congresganger en toerist door de centrale ligging, het sfeervolle centrum en de gastvrije voorzieningen. 

​

Centraal in de stad ligt het Domplein met een bijzondere geschiedenis en verbindende functie in de stad. In de tijd van Bach, om precies te zijn op 1 augustus 1674 , stortte het majestueuze schip van de Dom in tijdens een verschrikkelijk noodweer. Lange tijd bleef de ravage liggen. Herbouwen? De stad was bankroet, want 1672 was met de Franse inval ook al een rampjaar geweest. Tevens konden de kapittels het niet eens worden wie de herbouw voor zijn rekening moest nemen. Stukje bij beetje werden de stenen van de ruïne verkocht. In 1826 besloot men de laatste brokstukken op te ruimen. Zo ontstond het huidige Domplein, met aan de ene kant de Domtoren en aan de andere kant het dwarsschip en koor van de kerk. Ondanks het ontbreken van het schip is de Utrechtse Domkerk nog steeds één van de belangrijkste gotische monumenten in Nederland en een uniek hoogtepunt in de Nederlandse religieuze architectuur.

​​

Herbouw volgens het principe van slow building

Stichting Voorbereiding Herbouw Schip Domkerk onderzoekt of en hoe het schip in etappes kan worden herbouwd en wil zo de Utrechtse Dom in haar volle glorie herstellen. Het idee is niet een snelle herbouw, maar om het schip op middeleeuwse wijze, stap voor stap, vorm te geven. De herbouw van één pijler is zo’n stap. En het bouwen van de vieringtoren is een stap. Zo kan het schip in de loop van vele jaren langzaam herrijzen. Een mooie einddatum zou zijn om de kerk voltooid te hebben op 1 augustus 2074, 400 jaar na het instorten van het schip.

 

De manier van bouwen zal ambachtelijk zijn en zoveel mogelijk duurzaam. De bouwplaats biedt werk- en leerplaatsen, waarmee het voorziet in een dringende behoefte van beroepsopleidingen, zoals het ROC Midden Nederland.  Het bouwproces wordt daardoor  aantrekkelijk om te zien.

 

Publiek heeft  toegang  tot de bouwplaats, maakt het ambachtelijk bouwen mee en kan meedoen aan workshops, waardoor de bouw zichzelf betaalt. Er zal een inspirerende, kennis-aantrekkende wisselwerking komen tussen het bouwproces enerzijds en wetenschappelijk onderzoek anderzijds. Er zullen belangrijke internationale contacten ontstaan met buitenlandse universiteiten en Hogere Beroepsopleidingen.

​

Het lijkt een onmogelijke opgave, maar is misschien toch kansrijker dan het eerste gezicht lijkt. De middeleeuwse bouwplaats vormt zo namelijk een verbinding tussen alle sterke facetten van Utrecht: cultuur, wetenschap, economie, bezinning en viering door brede groepen. Onze Domstad krijgt zo zichtbaar en tastbaar gestalte.

​

​

Voorbeelden die ons inspireren

 

 

Guédelon (FR)
In Treigny (Frankrijk) wordt sinds 1997 gebouwd aan Château de Guédelon. Het betreft een kasteel dat geheel op authentieke wijze met historische bouwmethode en volgens het principe van slow building wordt opgebouwd. Er wordt intensief samengewerkt door een team van gemiddeld elf bouwers en kunsthistorici. De totale doorlooptijd van de bouw is ca. 25 jaar. De bouwplaats is acht maanden per jaar opengesteld voor bezoekers. Ondanks dat de bouwplaats diep in de bossen en ver van Parijs ligt, trekt deze bouwplaats meer dan 300.000 bezoekers per jaar. Dit is ruimschoots voldoende om het totale project te financieren.

​

 

​

​

Frauenkirche (DE)
In de periode 1994-2005 is in Dresden (Duitsland) de Frauenkirche, die in de oorlog verwoest werd, geheel opnieuw opgetrokken. Het betreft een imposant bouwwerk dat weliswaar met moderne methoden is gereconstrueerd, maar waar een bijzondere financieringsvorm is gebruikt. Via (deel)sponsoring is 130 miljoen ingezameld en heeft de lokale gemeenschap laten zien waartoe de stad in staat is. De opbrengsten van bezoekers maken de investering ruimschoots goed.

​

 

 

 

Sagrada Familia (SP)
In 2026, zal de Sagrada Familia (Spanje), het meesterwerk van Gaudi, na 143 jaar bouwen worden opgeleverd. In omvang een aanzienlijk groter project dan het schip van de Domkerk, maar desalniettemin een goede inspiratie voor wat een bouwproces aan aandacht kan genereren voor langere tijd. Het bezoekersaantal heeft in de afgelopen jaren ruimschoots de 4,6 miljoen per jaar overschreden en blijft nog jaarlijks stijgen. Het heeft Barcelona en omgeving geen windeieren gelegd.